လွှတ်တော်အကြောင်း
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်သည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ နိုင်ငံတော်၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ဥပဒေပြုရေး၊
အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး ဟူ၍ ပိုင်းခြားကျင့်သုံးလျက်ရှိပြီး ဥပဒေပြုရေး
အာဏာကို ကျင့်သုံးရာ၌ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ်
ပြည်နယ်လွှတ်တော်များအား ခွဲဝေအပ်နှင်း ထားပါသည်။ ပထမအကြိမ်
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်ကို (၃၁.၁.၂၀၁၁) တွင် စတင်ကျင်းပခဲ့ပြီး
ဒုတိယအကြိမ် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်ကို (၈.၂.၂၀၁၆) တွင် စတင်ကျင်းပ
ခဲ့ပါသည်။
တည်နေရာအကျယ်အဝန်း
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးသည် တောင်နှင့်မြောက်အရှည် ၂၃၈ မိုင်၊
အရှေ့နှင့် အနောက် အရှည် ၁၁၃ မိုင်ရှိကာ အကျယ်အဝန်းအနေဖြင့် ၁၁၉၂၅.၉၆
စတုရန်းမိုင်၊ ၇၆၃၂၆၁၂ ဧက ကျယ်ဝန်းပါသည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်သည်
အကျယ်အဝန်းအနေဖြင့် ၅.၀၀ ဧက ဖြစ်ပြီး မန္တလေးမြို့၊ အောင်မြေသာစံမြို့နယ်၊
ဥပုသ်တော်ရပ်ကွက်၊ ၉ လမ်း၊ ၇၀-၇၃လမ်းကြားတွင် တည်ရှိပါသည်။
တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော် ဖွဲစည်းခြင်း
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကို မြို့နယ်(၁)မြို့နယ်လျှင်
(၂)ဦးကျစီ ရွေးကောက် တင်မြှောက်သည့် တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်
(၅၆)ဦး၊ နိုင်ငံတော်ရှိ လူဦးရေ စုစုပေါင်း၏ (ဝ.၁) ရာခိုင်နှုန်းနှင့်
အထက်ရှိကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာက သတ်မှတ်ထားသော ရှမ်းတိုင်းရင်းသား
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်(၁)ဦး၊ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်စုစုပေါင်း၏
သုံးပုံတစ်ပုံနှင့်ညီမျှသော တပ်မတော်သားတိုင်းဒေသကြီး
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် (၁၉)ဦး၊ စုစုပေါင်း တိုင်းဒေသကြီး
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် (၇၆)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်(၅၇)ဦးမှာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ(၄၉)ဦး၊
ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(၇)ဦး၊
ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(မြန်မာ) (၁)ဦးတို့ဖြစ်၍ လက်ရှိ(၂)ဦးကွယ်လွန်သွား၍
မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်စုစုပေါင်း (၇၄)ဦး ဖြစ်သည်။
တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော် သက်တမ်း
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်၏ သက်တမ်းမှာ ပြည်သူ့လွှတ်တော်
သက်တမ်း နှင့်အညီ (၅)နှစ်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်၏
သက်တမ်းကုန်ဆုံးသောနေ့တွင် လွှတ်တော်၏ သက်တမ်းသည်လည်း ကုန်ဆုံးသည်။
ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌတို့၏ တာဝန်နှင့်လုပ်ပိုင်ခွင့်များ
ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌတို့၏ တာဝန်နှင့်လုပ်ပိုင်ခွင့်များများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-
(က) လွှတ်တော်ကို စည်းကမ်းသေဝပ်စေရန် တာဝန်ယူကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခြင်းနှင့် ထိုသို့ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရာတွင် မိမိချမှတ်သော အမိန့်များကိုတည်စေရန် လိုအပ်သော အခွင့်အာဏာ အပြည့်အဝကျင့်သုံး ခွင့်ရှိခြင်း၊ (ခ) နိုင်ငံတော်သမ္မတက လွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မိန့်ခွန်း ပြောကြားလိုကြောင်း အကြောင်းကြားလျှင် နိုင်ငံတော်သမ္မတအား ဖိတ်ကြား၍ လိုအပ်သည်များကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ (ဂ) တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က မိန့်ခွန်းပြောကြား လိုကြောင်း အဆိုပြုလျှင် လိုအပ်သည်များကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊
တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်၏ ဆောင်ရွက်ချက်များ
တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်အစည်းအဝေး၌ အောက်ပါကိစ္စရပ်များ ဆောင်ရွက်သည် –
(က) နိုင်ငံတော်သမ္မတပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊
(ခ) နိုင်ငံတော်သမ္မတက ပေးပို့သောသဝဏ်လွှာနှင့် ဥက္ကဋ္ဌကခွင့်ပြုသော အခြားသဝဏ်လွှာ များကို ဖတ်ကြားခြင်း၊ မှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊
(ဂ) တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊
(ဃ) ဥပဒေကြမ်းတင်သွင်းခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊
(င) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရလည်းကောင်း၊ တည်ဆဲဥပဒေ တစ်ရပ်ရပ်ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရလည်းကောင်း၊ တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်က ဆောင်ရွက် ရမည့် ကိစ္စရပ်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊
(စ) တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းသည့် အစီရင်ခံစာများကို ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊ မှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊
(ဆ) အဆိုတင်သွင်းခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊၊
(ဇ) မေးခွန်းမေးမြန်းခြင်း၊ ဖြေကြားခြင်း၊
(ဈ) တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ခွင့်ပြုသည့်ကိစ္စရပ်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆောင်ရွက်ခြင်း။